Sửa toàn diện Luật Quy hoạch để đáp ứng nhu cầu phát triển mới

Ông Sacha Dray, Chuyên gia Kinh tế của Ngân hàng Thế giới (WB), cho rằng tăng trưởng kinh tế Việt Nam đã đạt kết quả tích cực trong nửa đầu năm nay song vẫn còn nhiều thách thức trong những tháng cuối năm, chủ yếu do sự bất định từ môi trường kinh tế bên ngoài. Do đó, cần các giải pháp hiệu quả để cải thiện hoạt động của doanh nghiệp và tiếp tục thúc đẩy giải ngân đầu tư công. Theo ông, kinh tế Việt Nam từ đầu năm đến nay có điểm gì nổi bật? Trong nửa đầu năm 2025, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam khả quan, đạt mức 7,5%, cao hơn so với khu vực, vượt xa các nền kinh tế lớn của ASEAN như Thái Lan, Philippines, Indonesia, Malaysia. Tăng trưởng GDP của Việt Nam tăng cao nhờ xuất khẩu tăng mạnh do các doanh nghiệp đang đẩy mạnh đơn hàng xuất đi trong bối cảnh bất định về chính sách thương mại toàn cầu. Tăng trưởng trên có được là nhờ xuất khẩu tăng lên đến 14,2% trong nửa đầu năm 2025 (so cùng kỳ), bao gồm xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ tăng mạnh, lên đến 28,3%, trước dự kiến thuế quan gia tăng trong thời gian tới. Nhập khẩu cũng tăng 16,0% trong nửa đầu năm 2025 (so cùng kỳ) để đáp ứng nhu cầu sản xuất để đảm bảo tiến độ xuất khẩu. Tăng trưởng đầu tư theo giá so sánh đạt 8,0% (so cùng kỳ), so với 6,7% trong nửa đầu năm 2024 (so cùng kỳ), nhờ đầu tư nước ngoài vẫn đứng vững và đầu tư công được đẩy mạnh. Tiêu dùng cuối cùng trong nửa đầu năm 2025 tăng 8,0%, so với 5,8% (cùng kỳ năm ngoái), nhờ du lịch khởi sắc. Nhìn trên góc độ cung, các lĩnh vực chế biến, chế tạo vẫn đóng góp lớn nhất cho tăng trưởng kinh tế (ở mức 30,7% cho tăng trưởng GDP trong nửa đầu năm 2025), tiếp theo là các dịch vụ liên quan đến thương mại (8,3%). Khu vực dịch vụ đóng góp gần một nửa tổng tăng trưởng kinh tế trong sáu tháng đầu năm 2025. Kết quả này cũng vượt trội so với thành tích mà Việt Nam đạt được trong 10 năm qua, nếu không tính giai đoạn phục hồi sau COVID-19. Nói cách khác, nền kinh tế đã có một màn thể hiện rất ấn tượng, phần lớn nhờ vào sự gia tăng xuất khẩu. Sự tăng trưởng xuất khẩu này đã thúc đẩy sản xuất hàng công nghiệp, đồng thời kéo theo sự phát triển của các dịch vụ thương mại như vận tải và logistics. Ông đánh giá như thế nào về công tác điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ từ đầu năm đến nay? Từ đầu năm 2025 tới nay, chính sách tài khóa được thực hiện theo hướng mở rộng linh hoạt thông qua đầu tư công. Theo đó, đầu tư công mở rộng cả ở cấp trung ương và địa phương cho các dự án hạ tầng lớn về giao thông, năng lượng, đồng thời, tác động lớn với nhu cầu về nguyên vật liệu. Tuy nhiên, cần thêm thời gian để hiện thực hóa tác động này với tăng trưởng kinh tế và sẽ càng thể hiện rõ hơn trong trung hạn. Cùng với chính sách tài khóa mở rộng, chính sách tiền tệ được nới lỏng khi Ngân hàng Nhà nước dùng nhiều biện pháp can thiệp để kiềm chế áp lực tỷ giá và đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng. Chính sách tiền tệ nới lỏng trên đã hỗ trợ nền kinh tế phục hồi, với lãi suất chính sách thực về gần bằng không. Đến ngày 31/8/2025, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam đạt 26,14 tỷ USD, tăng mạnh 27,3% so với cùng kỳ năm 2024. Đây có phải là kết quả khả quan không, thưa ông? Dù bối cảnh toàn cầu bất ổn, FDI vào Việt Nam vẫn bền bỉ, vốn giải ngân từ các doanh nghiệp nước ngoài đã tăng đáng kể. Các cam kết cho tương lai cũng duy trì tích cực. Kết quả này có được một phần nhờ cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc cải thiện môi trường kinh doanh. Việc đặt mục tiêu cắt giảm và đơn giản hóa ít nhất 30% điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ trong năm 2025 là điều rất đáng hoan nghênh và sẽ góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư. Một trong những động lực quan trọng của nền kinh tế là đầu tư công, ông đánh giá như thế nào về tốc độ giải ngân đầu tư công với tăng trưởng kinh tế? Tính đến tháng 8/2025, mức giải ngân đạt khoảng 40% so với kế hoạch đề ra. Tốc độ giải ngân vốn đầu tư công đã cải thiện cả ở cấp trung ương và địa phương. Bên cạnh đó, điểm tích cực khác là cam kết chính trị mạnh mẽ trong việc tiếp tục thúc đẩy đầu tư công, thông qua việc thành lập các cơ quan, ủy ban mới để phối hợp nâng cao hiệu quả giải ngân. Tuy nhiên, nhiều khó khăn trong khâu triển khai đã tồn tại lâu dài và đến nay vẫn chưa được khắc phục triệt để. Một số biện pháp đã được triển khai sẽ cần thời gian để phát huy hiệu quả. Ví dụ, việc sáp nhập các tỉnh, thành hoặc điều chỉnh Luật Đầu tư công chắc chắn sẽ có tác động tích cực, nhưng trong ngắn hạn có thể gây ra gián đoạn, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Một số biện pháp có thể hỗ trợ gồm: Trao thêm quyền linh hoạt trong việc điều chỉnh dự án trong suốt vòng đời đầu tư; tiếp tục tinh giản thủ tục, tăng cường giám sát, cũng như nâng cao hiệu quả ứng dụng thông tin trong theo dõi, quản lý dự án. Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng khá tham vọng trong năm nay, khoảng 8,3% – 8,5%. Vậy ông có khuyến nghị gì để Việt Nam đạt được mục tiêu này? Dù tăng trưởng kinh tế đạt kết quả tích cực trong những tháng vừa qua song trong những tháng còn lại của năm, những bất định từ môi trường toàn cầu, đặc biệt là các biện pháp thuế quan mới và sự thiếu ổn định trong chính sách thương mại sẽ tiếp tục hiện hữu và có thể tác động đến tăng trưởng. Một phần động lực tăng trưởng trong nửa đầu năm đến từ việc xuất khẩu tăng trước thời hạn, nhằm đón đầu các mức thuế cao hơn, nhưng xu hướng này sẽ chấm dứt trong nửa cuối năm. Vì vậy, chúng tôi dự báo tăng trưởng sẽ chậm lại trong nửa cuối năm, với mức tăng trưởng chung đạt 6,6% trong năm 2025 và 6,1% trong năm 2026. Đây vẫn là kết quả rất tích cực, đặc biệt trong bối cảnh môi trường bên ngoài bất lợi. Chính phủ Việt Nam có thể triển khai một số chính sách để duy trì đà tăng trưởng hiện tại và giảm thiểu rủi ro, cả từ bên ngoài lẫn trong nước.  Thứ nhất, trong lĩnh vực thương mại, tiếp tục thúc đẩy các nỗ lực nhằm giảm bớt bất định xoay quanh chính sách thương mại, chẳng hạn như vấn đề trung chuyển hay tận dụng các thị trường khác để đa dạng hóa vị thế của Việt Nam. Thứ hai, tiếp tục cắt giảm các rào cản phi thuế quan, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu, không chỉ tập trung vào hàng hóa công nghiệp mà còn mở rộng sang dịch vụ, dịch vụ số và các sản phẩm công nghệ cao có giá trị gia tăng lớn. Thứ ba, tăng cường vai trò của doanh nghiệp trong nước để kích thích tiêu dùng tư nhân, qua đó duy trì đà tăng trưởng trong ngắn hạn. Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam đang triển khai các kế hoạch đẩy mạnh đầu tư công. Đây là hướng đi rất tích cực để hỗ trợ tăng trưởng, nhằm hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao của Chính phủ và tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế trung hạn. Trân trọng cảm ơn ông!  Xuân Anh (thực hiện)  (Theo Tạp chí Nghiên cứu Khoa học kiểm toán, tháng 9/2025)

Tại Công điện số 159/CĐ-TTg ngày 07/9/2025 về định hướng chỉ đạo, điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Ngân hàng Nhà nước xây dựng có lộ trình và thí điểm việc gỡ bỏ biện pháp giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng để thực hiện từ năm 2026. Theo PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, hạn mức tín dụng đã được Ngân hàng Nhà nước áp dụng trong 14 năm nên cũng cần dỡ bỏ biện pháp hành chính này để phù hợp theo cơ chế thị trường song cần các giải pháp kiểm soát rủi ro hiệu quả. Ông đánh giá như thế nào về việc áp dụng hạn mức tín dụng từ năm 2011 đến nay? Bản chất của hạn mức tín dụng là một công cụ hành chính, giúp kiểm soát lạm phát tốt hơn. Công cụ này đóng vai trò như một van điều tiết dòng vốn chảy vào nền kinh tế, khi chảy quá mạnh thì có thể khóa ngay được. Công cụ hạn mức tín dụng được áp dụng từ năm 2011 sau giai đoạn tăng trưởng tín dụng nóng vào các năm trước đó. Việc áp dụng này nhằm hạn chế tình trạng tín dụng tăng trưởng quá mức, tránh rủi ro cho hệ thống ngân hàng khi các chuẩn mực về an toàn vốn chưa được phổ biến rộng rãi, đồng thời dần chuyển sang các biện pháp điều hành dựa trên các chỉ tiêu an toàn theo chuẩn mực quốc tế. Từ đó, đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng, góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ổn định vĩ mô. Tuy nhiên, công cụ này có hai mặt. Về mặt tích cực, hạn mức tín dụng tạo ra một cơ chế ngắt mạch nhanh và hiệu quả. Về mặt hạn chế, công cụ này mang tính hành chính và sự linh hoạt không cao. Ví dụ, hạn mức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước giao cho các ngân hàng là 15%, dù nhu cầu nền kinh tế thấp nhưng các ngân hàng vẫn đẩy tín dụng lên 15%, như vậy, dòng vốn sẽ chảy vào các kênh đầu cơ. Ngược lại, khi nhu cầu nền kinh tế cao hơn mức 15% nhưng tăng trưởng tín dụng lại bị siết chỉ ở mức này thì rõ ràng dẫn đến tình trạng nền kinh tế bị thiếu vốn. Do đó, tùy vào mục tiêu nới lỏng hay thắt chặt tiền tệ, nếu không dùng hạn mức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước vẫn có thể dùng các công cụ thị trường khác để điều hành như lãi suất chính sách, nghiệp vụ thị trường mở thông qua việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện mua, bán giấy tờ có giá với các thành viên, tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Ví dụ, muốn nới lỏng và hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp thì khi không có hạn mức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước vẫn có thể bơm tiền ra bằng nghiệp vụ thị trường mở. Đến nay, khi hệ thống ngân hàng đã phát triển tích cực, chủ trương bỏ hạn mức tín dụng gắn với việc Ngân hàng Nhà nước chủ động điều hành lãi suất theo tín hiệu thị trường là hoàn toàn xác đáng và hợp lý, thúc đẩy hệ thống tài chính Việt Nam theo thông lệ quốc tế. Theo ông, việc bỏ hạn mức tín dụng từ năm 2026 có hợp lý không? Việc bỏ hạn mức tín dụng nên chọn thời điểm phù hợp, có lộ trình để tránh rủi ro. Bài học từ giai đoạn 2007-2010 vẫn còn nguyên giá trị, lạm phát tăng vọt khi tín dụng chảy quá nhiều ra nền kinh tế với mức tăng trưởng lên đến 25%-28%/năm. Việc bỏ hạn mức tín dụng ở thời điểm này sẽ giúp các ngân hàng thương mại có thể cho vay chủ động hơn nhưng nếu không kiểm soát tốt sẽ dễ đẩy tăng trưởng tín dụng lên quá cao, ảnh hưởng đến lạm phát cũng như tạo ra những rủi ro cho ổn định vĩ mô. Xét ở khía cạnh khác, Ngân hàng Nhà nước vẫn có thể kiểm soát được dòng vốn chảy ra nền kinh tế bằng các công cụ thị trường như nêu trên. Chẳng hạn, khi lãi suất thực sự được vận hành theo cơ chế thị trường sẽ trở thành công cụ chủ đạo để điều tiết chi phí vốn, định hướng tín dụng vào các khu vực hiệu quả, giảm thiểu rủi ro phát sinh từ tín dụng dễ dãi. Việc xác định lộ trình phù hợp liên quan đến tính sẵn sàng của hệ thống và mức độ hiệu quả của các công cụ thị trường. Nếu hiệu quả rồi thì việc bỏ hạn mức tín dụng sẽ không ảnh hưởng quá nhiều. Nhưng, nếu bỏ hạn mức tín dụng trong khi các công cụ của chính sách tiền tệ theo thị trường chưa thực sự hiệu quả thì cần cân nhắc, đặc biệt trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến khá phức tạp và khó lường. Nhìn chung, khi bỏ hạn mức tín dụng thì các ngân hàng sẽ được chủ động hơn trong việc sử dụng nguồn vốn, bỏ được cơ chế xin - cho. Tùy vào năng lực mà mỗi ngân hàng có thể phát triển nguồn vốn theo khả năng và không bị ảnh hưởng bởi công cụ hành chính. Ngân hàng Nhà nước sẽ giám sát bằng hệ số quản trị rủi ro của các ngân hàng. Những ngân hàng nào có hệ số tốt thì được cho vay trên tỷ lệ vốn nhiều hơn và ngược lại. Bên cạnh việc bỏ hạn mức tín dụng, cần các giải pháp gì để kiểm soát rủi ro trong hệ thống và nền kinh tế, thưa ông? Việc bỏ hạn mức tín dụng là cần thiết song cũng phải rút kinh nghiệm từ bài học lịch sử giai đoạn trước dẫn đến lạm phát ở mức cao. Kinh nghiệm thế giới cho thấy, cơ quan điều hành sẽ cần xây dựng các mô hình, hệ thống cảnh báo sớm, dự báo chính xác về lạm phát, về tăng trưởng kinh tế và các yếu tố vĩ mô khác. Chẳng hạn ở Mỹ có hệ thống cơ sở dữ liệu kinh tế và tài chính (FRED), tập hợp hàng trăm nghìn chuỗi dữ liệu kinh tế, tài chính, và xã hội từ nhiều nguồn như Cục Thống kê Lao động, Cục Phân tích Kinh tế, Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Ngân hàng Thế giới… nhằm hỗ trợ nghiên cứu và hoạch định chính sách. Trên cơ sở phân tích dữ liệu, cơ quan điều hành có thể đưa ra dự báo lạm phát trong tương lai để thắt chặt tiền tệ từ sớm, không đợi lạm phát xảy ra mới thắt chặt, lúc đó sẽ quá muộn do chính sách tiền tệ luôn có độ trễ. Khi có hệ thống dự báo chính xác thì việc điều hành chính sách tiền tệ sẽ đạt hiệu quả cao hơn. Ngoài ra, để kiểm soát tốt rủi ro khi bỏ hạn mức tín dụng, hệ thống ngân hàng cần được bổ sung các biện pháp quản lý tiên tiến, kết hợp với việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data), nâng chuẩn quản trị rủi ro, hoàn thiện các quy định an toàn và tiếp tục duy trì sự giám sát chủ động từ Ngân hàng Nhà nước. Một điều quan trọng là vai trò truyền thông chính sách, tránh đưa ra thông điệp cho rằng đây là tín hiệu nới lỏng tiền tệ, vô hình trung đẩy kỳ vọng lạm phát. Trân trọng cảm ơn ông! Lê Hường (thực hiện) (Theo Tạp chí Nghiên cứu Khoa học kiểm toán, tháng 9/2025)

Trong bối cảnh kinh tế - thương mại toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam đang đặt mục tiêu đầy tham vọng trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045. Theo Chuyên gia kinh tế, PGS.TS. Phạm Thế Anh - Trưởng Khoa kinh tế học (Đại học kinh tế Quốc dân), để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam cần một chiến lược cải cách toàn diện, tập trung vào hoàn thiện thể chế, cải thiện hiệu quả điều hành chính sách vĩ mô, thúc đẩy vai trò của khu vực tư nhân và đặc biệt là nâng cao chất lượng thực thi chính sách - điểm hạn chế suốt nhiều năm qua. PGS.TS. Phạm Thế Anh Trưởng Khoa kinh tế học (Đại học kinh tế Quốc dân) Ông đánh giá thế nào về thực trạng nền kinh tế hiện nay và những thách thức chính mà nước ta phải đối mặt trên con đường trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045? Việt Nam đã đạt được những thành tựu kinh tế ấn tượng trong hơn ba thập kỷ qua, với tăng trưởng GDP bình quân khoảng 6,73%/năm và thu nhập bình quân đầu người từ 80 USD/người năm 1990 vươn lên mạnh mẽ đạt 4.700 USD/người năm 2024 theo thông tin từ Ngân hàng Thế giới (WB). Hơn nữa, trong hơn ba thập kỷ qua, Việt Nam đã và đang lựa chọn mô hình tăng trưởng dựa vào đầu tư và hướng ra xuất khẩu. Nếu như vào đầu những năm 1990, tỷ trọng xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ trong GDP của Việt Nam chỉ khoảng dưới 30%, thì con số này đã tăng lên trên 50% vào những năm 2000 và trên 80% trong những năm gần đây, để từ đó trở thành một trong những nền kinh tế có độ mở thương mại lớn nhất thế giới. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ trong cả giai đoạn 1991-2024 là khoảng 17%/năm. Việt Nam còn tham gia đàm phán, ký kết và thực hiện một loạt các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới với các đối tác kinh tế quan trọng, được kỳ vọng sẽ làm thay đổi toàn diện kinh tế Việt Nam trong thập kỷ tới. Cùng với đó, các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, cải thiện môi trường kinh doanh... tiếp tục được thực hiện để thu hút đầu tư nước ngoài nhằm giải quyết vấn đề việc làm và phục vụ mục tiêu xuất khẩu của đất nước. Những năm gần đây, kinh tế vĩ mô của Việt Nam đã được cải thiện nhưng vẫn tồn tại những rủi ro và thách thức nhất định. Nhìn vào những con số và thực tế nền kinh tế thì thấy, tốc độ tăng trưởng GDP đang có xu hướng giảm dần qua các thời kỳ, từ 7,41% trong giai đoạn 1990-1999, xuống còn 7,27% trong giai đoạn 2000-2009, 6,3% trong giai đoạn 2010-2019 và 5,14% kể từ năm 2020 đến nay. Nguyên nhân do mô hình tăng trưởng dựa vào vốn và xuất khẩu đang chạm ngưỡng do năng suất biên của vốn giảm dần. Ngoài ra, việc thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực chế biến, chế tạo hướng ra xuất khẩu cũng đang gặp thách thức lớn khi căng thẳng thương mại gia tăng trên toàn cầu. Các nước có xu hướng áp đặt thuế quan và các rào cản thương mại khiến những quốc gia có độ mở thương mại và đầu tư lớn như Việt Nam trở nên dễ bị tổn thương hơn. Ông có thể phân tích sâu hơn về những bất cập trong chính sách tài khóa và tiền tệ, cũng như hướng cải thiện? Khác với nhiều nền kinh tế trên thế giới, chính sách tiền tệ của Việt Nam đang phải “gánh” đa mục tiêu, cùng với kiểm soát lạm phát và ổn định giá trị tiền đồng, đôi khi chính sách này còn phải hỗ trợ tăng trưởng thông qua các kênh thúc đẩy/định hướng tín dụng và hỗ trợ lãi suất, thậm chí là “hỗ trợ” cho chính sách tài khóa trong việc phát hành trái phiếu chính phủ. Điều này dẫn đến thông điệp chính sách thiếu nhất quán, gây tâm lý bất an cho nhà đầu tư và người dân. Để cải thiện, theo tôi, cần tăng cường tính độc lập của Ngân hàng Nhà nước, được toàn quyền theo đuổi mục tiêu lạm phát (khoảng 3% - 4%) và ổn định tỷ giá mà không chịu chi phối từ các yêu cầu ngắn hạn của Chính phủ, như ưu tiên tăng trưởng tín dụng. Ngoài ra, việc can thiệp tiền tệ hiện nay còn mang nặng tính hành chính, đôi khi không tuân theo quy luật thị trường. Công cụ chính sách tiền tệ có tác động thực sự tới thị trường lại là “hạn mức tăng trưởng tín dụng” - mang nặng tính “xin - cho” giữa Ngân hàng Nhà nước với các tổ chức tín dụng. Chất lượng tín dụng và đích đến của dòng vốn còn chưa hiệu quả, tiến độ triển khai các chuẩn mực quốc tế về an toàn hệ thống ngân hàng còn chậm, nợ xấu có nguy cơ gia tăng và khó xử lý. Tất cả điều này tạo thêm thách thức cho việc nới lỏng chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng, nên cần những thay đổi và cải thiện hiệu quả hơn. Về chính sách tài khóa, sự bất hợp lý thể hiện ở cơ cấu chi, với chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn, giải ngân đầu tư công chậm và tỷ lệ thu ngân sách/GDP đang ở mức khá cao. Điều này cho thấy, dư địa tài khóa dành cho hàng loạt các dự án đầu tư quy mô lớn là rất hạn chế, đòi hỏi phải có nguồn thu mới bền vững và tái cơ cấu chi tiêu hiệu quả hơn. Theo đó, Việt Nam cần thực hiện đồng thời nhiều giải pháp quan trọng, cần thu hẹp đáng kể chi thường xuyên của bộ máy nhà nước. Việc nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy, tinh giản biên chế và kiểm soát chặt chẽ các khoản chi kém hiệu quả sẽ tiết kiệm được một lượng vốn lớn, có thể tái phân bổ cho đầu tư phát triển hạ tầng. Việt Nam cần tích cực tìm kiếm các nguồn thu bền vững mới để thay thế một phần cho các nguồn thu truyền thống. Chẳng hạn, Việt Nam nên cân nhắc đánh thuế căn nhà thứ hai trở đi bởi nhiều lợi ích mà sắc thuế này có thể đem lại. Với xu hướng chuyển từ mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu sang dẫn dắt bởi đầu tư công, ông nhận thấy đâu là những vấn đề còn gây thách thức? Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng GDP cao, ít nhất là 8% cho năm 2025 và hai con số trong những năm tiếp theo, nhằm đưa nền kinh tế từ một nước thu nhập trung bình hiện nay trở thành một nước thu nhập cao vào năm 2045. Vì thế, Việt Nam đang có xu hướng chuyển sang mô hình tăng trưởng dẫn dắt bởi đầu tư công trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng. Tuy nhiên, điều này cần các chính sách đồng bộ để nâng cao hiệu quả chi tiêu công, thực hiện sự dịch chuyển hợp lý giữa các khoản chi và khai thác các nguồn thu mới bền vững thay thế cho các nguồn thu kém bền vững hoặc đang làm giảm động lực sản xuất và tiêu dùng. Nếu không làm được, việc tăng mạnh chi tiêu công rất dễ khiến nền kinh tế Việt Nam đối mặt với nguy cơ thâm hụt ngân sách cao, bất ổn vĩ mô và thậm chí rơi vào khủng hoảng. Thêm vào đó, với dư địa chính sách tiền tệ hạn chế và tỷ lệ tín dụng/GDP đã ở mức cao, việc cố gắng mở rộng tiền tệ để kích thích đầu tư có thể gây ra lạm phát và bong bóng giá tài sản, tạo áp lực lên tỷ giá hối đoái, khiến dòng vốn không đi vào sản xuất và làm suy yếu ổn định kinh tế vĩ mô. Do vậy, Việt Nam phải chọn lọc được các dự án đầu tư công một cách hiệu quả, chủ yếu là các dự án cơ sở hạ tầng trọng điểm, đồng thời cải thiện hệ thống giáo dục và đào tạo để nâng cao kỹ năng cho người lao động, đáp ứng nhu cầu của các ngành kinh tế đang phát triển và thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao. Ngoài ra, Việt Nam cần khắc phục tình trạng giải ngân đầu tư công chậm, sử dụng chính sách thuế để khuyến khích phát triển công nghiệp phụ trợ để tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Việt Nam cũng cần phải khuyến khích được khu vực tư nhân tham gia các dự án công - tư (PPP) để tận dụng hiệu quả quản lý và công nghệ của họ. Trong các định hướng về phát triển kinh tế bền vững, ông đánh giá thế nào về vai trò của khu vực tư nhân? Khu vực tư nhân Việt Nam đang đóng góp một tỷ trọng lớn trong GDP, thu ngân sách nhà nước, cũng như sử dụng lao động, nhưng tiềm năng còn lớn hơn nhiều. Tuy nhiên, khu vực này còn gặp không ít khó khăn, chẳng hạn như khó tiếp cận vốn, thiếu liên kết với doanh nghiệp FDI, môi trường kinh doanh còn nhiều bất cập… Vừa qua, Đảng, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành các nghị quyết về phát triển kinh tế tư nhân, với việc xác định đây là lực lượng quan trọng thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống xã hội. Vì thế, các cơ quan liên quan cần chuyển các nghị quyết thành hành động cụ thể, bằng các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn cụ thể để các doanh nghiệp tư nhân được hưởng thụ, đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế. Cũng về doanh nghiệp, hiện nước ta đang duy trì một số lượng lớn doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong nhiều lĩnh vực, kể cả những ngành mà sự tham gia của Nhà nước là không cần thiết. Thực trạng này đặt ra nhiều thách thức khi nhiều doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả, gây lãng phí nguồn lực quốc gia. Đã đến lúc Việt Nam cần mạnh dạn thoái vốn khỏi các doanh nghiệp nhà nước không hiệu quả, không cần thiết, để dành nguồn lực đầu tư vào các dự án trọng điểm quốc gia mang tính động lực, có khả năng tạo ra giá trị kinh tế và xã hội cao hơn. Bên cạnh đó, nguồn thu từ việc thoái vốn cũng có thể được sử dụng để tham gia cùng các doanh nghiệp tư nhân vào các dự án trọng điểm thông qua hợp tác công - tư (PPP). Làm thế nào để thu hẹp khoảng cách giữa chủ trương và thực thi chính sách nhằm đảm bảo các giải pháp kinh tế vĩ mô được triển khai hiệu quả, thưa ông? Khoảng cách giữa chủ trương và thực thi là nhược điểm lâu nay của Việt Nam. Chủ trương thì đúng, nhưng khi triển khai cụ thể thì thiếu sự chặt chẽ, thiếu đồng bộ. Nhiều chính sách đưa ra rất hợp lý nhưng khi thực hiện lại gặp nhiều vướng mắc, dẫn đến hiệu lực không cao. Do vậy, điều cần thiết bây giờ là tập trung tháo gỡ những nút thắt trong quá trình thực thi để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, thay vì chỉ dừng lại trên giấy tờ hay trong các văn bản chỉ đạo. Việc thực thi cần được theo dõi sát sao hơn, đó là cần có một bộ phận chuyên trách để giám sát, phản ứng nhanh, tiếp nhận thông tin phản ánh từ doanh nghiệp và người dân. Các phản ánh này phải được tổng hợp định kỳ, để nắm bắt kịp thời những vướng mắc, rủi ro trong quá trình triển khai. Trên cơ sở đó, Nhà nước cần đưa ra phản ứng chính sách nhanh chóng, kịp thời, đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, từng bộ phận có trách nhiệm giải quyết. Cùng với đó là cần đẩy mạnh cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường tính minh bạch, dễ dự đoán của chính sách để doanh nghiệp an tâm đầu tư dài hạn. Trân trọng cảm ơn những chia sẻ của ông! Hương Dịu (thực hiện) (Theo Tạp chí Nghiên cứu Khoa học kiểm toán, tháng 6/2025)

(khoahockiemtoan.vn) - Trong những tháng còn lại của năm 2024, kinh tế Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức từ biến động địa chính trị trên thị trường thế giới. Vì thế, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), cho rằng trên những nền tảng đã có, nếu tận dụng tốt cơ hội và duy trì đà tăng trưởng thì Việt Nam có thể hoàn thành mục tiêu tăng trưởng kinh tế.   Những tháng đầu năm đã qua, bà đánh giá như thế nào về thực trạng kinh tế Việt Nam? Kinh tế Việt Nam đã và đang phải đối mặt với những thuận lợi đan xen với khó khăn, thách thức từ bối cảnh quốc tế với những biến động khó lường, phức tạp từ xung đột quân sự, biến động chính trị, bất ổn kéo dài tại một số quốc gia, khu vực. Trong bối cảnh ấy, Việt Nam vẫn đạt những kết quả quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, tháng sau tích cực hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước. Theo đó, tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý II/2024 tăng trưởng tích cực, với tốc độ tăng ước đạt 6,93% so với cùng kỳ năm trước, chỉ thấp hơn tốc độ tăng 7,99% của quý II/2022 trong các quý II của giai đoạn 2020-2023. GDP 6 tháng đầu năm 2024 tăng 6,42%, chỉ thấp hơn tốc độ tăng 6,58% của sáu tháng đầu năm 2022 trong giai đoạn 2020-2024. Qua 7 tháng đầu năm 2024, kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát khi bình quân 7 tháng năm 2024, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 4,12% so với cùng kỳ năm trước và lạm phát cơ bản tăng 2,73%. Đáng lưu ý, việc điều chỉnh lương cơ sở đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang từ 01/7/2024 chưa gây áp lực đáng kể đối với diễn biến giá cả trong tháng 7. Việt Nam tiếp tục là điểm sáng của cải cách và hội nhập kinh tế. Các giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế, phát triển vùng, cải thiện môi trường kinh doanh, tăng năng suất lao động, phát triển các mô hình kinh tế mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn) đã giúp thúc đẩy các ngành kinh tế tăng trưởng. Chẳng hạn, chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp 7 tháng năm 2024 ước tính tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) tháng 7 tiếp tục duy trì ở mức 54,7, bằng với tháng trước đó. Du lịch cũng có sự phục hồi tích cực khi khách quốc tế đến nước ta đạt gần 10 triệu lượt người, còn số khách du lịch trong nước cũng đạt 79,5 triệu lượt. Hoạt động kinh tế đối ngoại diễn ra sôi động. Tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đạt hơn 18 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm 2023. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện trong 7 tháng đầu năm đạt 12,55 tỷ USD, tăng 8,4%. Điều này cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài duy trì niềm tin và sự lạc quan với thị trường Việt Nam. Bên cạnh đó, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 440,45 tỷ USD, tăng 17,2% trong 7 tháng năm 2024, cán cân thương mại hàng hóa xuất siêu 14,53 tỷ USD. Hơn nữa, khu vực kinh tế trong nước đã đạt tăng trưởng xuất khẩu cao hơn so với khu vực đầu tư nước ngoài, cho thấy năng lực thích ứng và tận dụng cơ hội của cộng đồng doanh nghiệp trong nước. Cùng những kết quả đạt được, xin bà cho biết cụ thể hơn về những khó khăn và thách thức từ bên ngoài và nội tại nền kinh tế? Triển vọng kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn, bất định. Một số nền kinh tế chủ chốt giữ lãi suất điều hành ở mức cao nhằm kiềm chế lạm phát. Cạnh tranh chiến lược về khoa học, công nghệ, thương mại giữa các nền kinh tế lớn, đặc biệt là giữa Mỹ và Trung Quốc, vẫn diễn ra gay gắt, phức tạp. Thiên tai, bão lũ, biến đổi khí hậu tiềm ẩn rủi ro tác động đến nguồn cung và giá cả lương thực, hàng hóa thế giới… Nhiều thị trường quốc tế đã gia tăng quy định nhằm thúc đẩy phát triển bền vững, phát triển các chuỗi giá trị giảm phát thải các-bon. Không ít thị trường gia tăng các biện pháp phòng vệ đối với hàng hóa nhập khẩu. Theo đó, khả năng thâm nhập của hàng Việt Nam xuất khẩu cũng bị ảnh hưởng. Việt Nam cũng cần lưu tâm hơn ở một số lĩnh vực, quy định trong nước. Chẳng hạn, cải cách môi trường kinh doanh chưa tương xứng với những kỳ vọng đặt ra, giải ngân tín dụng tương đối chậm; chi phí của một số hàng hóa, dịch vụ đầu vào chịu áp lực tăng tạo áp lực lên lạm phát. Đáng lưu ý, tác động từ tăng lương cơ sở và tăng lương tối thiểu vùng có thể gây ra lạm phát “chi phí đẩy” nếu không theo dõi, đánh giá sát và có giải pháp kịp thời, đồng bộ. Bên cạnh đó, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng nhanh hơn số doanh nghiệp thành lập mới trong 7 tháng đầu năm. Trong khi đó, dù đã có nhiều giải pháp chính sách, năng suất lao động chưa được cải thiện ở mức tương xứng. Khả năng kết nối giữa khối doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) còn chậm được cải thiện, qua đó ảnh hưởng đến khả năng đóng góp và hưởng lợi từ xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước. Nhận thức và năng lực chuyển đổi của doanh nghiệp để thích ứng với các xu hướng mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh còn tương đối hạn chế. Đâu sẽ là nền tảng để nền kinh tế Việt Nam chống chịu với những khó khăn nêu trên, thưa bà? Những kết quả khả quan về kinh tế - xã hội những tháng đầu năm là cơ sở để Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp gia tăng nỗ lực hơn trong các tháng cuối năm. Cần tiếp tục duy trì khung chính sách bài bản về nền tảng ổn định kinh tế vĩ mô, nỗ lực cải cách thể chế kinh tế để mở rộng không gian phát triển cho cộng đồng doanh nghiệp, cải thiện năng suất lao động, bảo đảm các cân đối lớn và bảo đảm an sinh xã hội. Cần lưu ý, Việt Nam cũng đã có những nền tảng quan trọng từ “đổi mới tư duy”. Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo tháo gỡ không ít rào cản về mặt thể chế, chính sách nhằm mở rộng không gian kinh tế, giảm chi phí không cần thiết cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Các quy hoạch được phê duyệt đã lồng ghép những tư duy mới, gắn với phát triển các mô hình kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn... Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh có sự gắn kết tương hỗ với nhau và đều ưu tiên thực hiện khẩn trương. Nhờ đó, Việt Nam đang được cộng đồng quốc tế đánh giá cao về tư duy cải cách. Xin thông tin thêm, với vai trò đại diện của Việt Nam (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tại Ủy ban Kinh tế APEC, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đang chủ trì, phối hợp với các đối tác xây dựng chương trình cải cách cơ cấu mới cho APEC giai đoạn 2026-2030. Trên nền tảng ấy, nếu tận dụng tốt cơ hội từ đà phục hồi của kinh tế thế giới và theo dõi, xử lý hiệu quả các khó khăn, bất định từ bên ngoài, Việt Nam có thể hoàn thành vượt mức mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024. Bà khuyến nghị như thế nào để nền kinh tế nước ta tiếp tục có những bước phát triển hiệu quả trong thời gian tới? Việt Nam cần quyết liệt hơn trong cải cách thể chế kinh tế, qua đó giúp phát huy hiệu quả tối đa nội lực của nền kinh tế, để nền kinh tế vươn mình tận dụng những thời cơ phát triển mới. Cần nhấn mạnh, thể chế chính là một nguồn lực, thậm chí là “chìa khóa” quan trọng. Việt Nam cần cân nhắc một số định hướng chính sách nhằm “làm mới” động lực cải cách thể chế, tạo thuận lợi và tăng giá trị cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Chẳng hạn như đẩy nhanh cải cách môi trường kinh doanh, đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính; hoàn thiện thể chế liên kết vùng, nhằm tạo động lực cho liên kết giữa các địa phương và doanh nghiệp ở các địa phương theo tư duy chuỗi giá trị để “cùng đổi mới, cùng liên kết, cùng hợp tác, cùng thắng, cùng phát triển”. Song song với đó là rà soát, hoàn thiện khung chính sách để mở rộng không gian phát triển cho các mô hình kinh tế mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế ban đêm, kinh tế sáng tạo… Cùng với đó cần tập trung tháo gỡ các khó khăn về tiếp cận các thị trường xuất khẩu, đẩy nhanh tạo thuận lợi thương mại, khuyến khích đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tận dụng tối đa hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA), tìm kiếm và khai thác hiệu quả các thị trường ngách, kể cả thông qua nền tảng số hóa và thử nghiệm phát triển khu thương mại tự do. Các cơ quan quản lý cần nhanh chóng hoàn thiện và triển khai hiệu quả khung chính sách cải thiện năng suất lao động, gắn với tăng kỹ năng và chuyển đổi kỹ năng cho người lao động để thích ứng với các mô hình kinh tế mới; đồng thời thúc đẩy chuyển giao công nghệ từ doanh nghiệp FDI sang khu vực doanh nghiệp trong nước. Bên cạnh đó, cần tiếp tục theo dõi, đánh giá, dự báo sát tình hình kinh tế thế giới và trong nước với các kịch bản đủ chi tiết, tính đến những rủi ro chiến tranh thương mại, gia tăng phòng vệ ở các thị trường xuất khẩu, xu hướng dịch chuyển đầu tư nước ngoài... để kiến nghị phương án, giải pháp phù hợp, qua đó củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn và tạo nền tảng quan trọng cho cải cách, hội nhập và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Xin trân trọng cảm ơn bà! Hương Dịu (thực hiện)

TS. Nguyễn Minh Cường, Chuyên gia kinh tế, nguyên Chuyên gia kinh tế trưởng quốc gia ở Việt Nam của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) cho rằng, thị trường tài chính toàn cầu nói chung và thị trường tài chính Việt Nam có thể “dễ thở” hơn trong năm 2024, trong đó, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể sẽ ghi nhận một số kết quả tích cực từ việc thực hiện cải cách trong thời gian qua. TS. Nguyễn Minh Cường, Chuyên gia kinh tế Sau năm 2022 với nhiều chấn động trong lĩnh vực ngân hàng và thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường tài chính Việt Nam năm 2023 có những điểm nào đáng chú ý, thưa ông? Thị trường tài chính là một phần quan trọng của nền kinh tế, chịu ảnh hưởng bởi biến động của nền kinh tế và tác động trở lại nền kinh tế. Thị trường tài chính năm 2023 phản ánh đúng diễn biến của nền kinh tế. Có thể thấy rõ, từ cuối năm 2022 và cả năm 2023 đã xuất hiện sự khác biệt về cách thức điều hành chính sách tài chính của các nước. Cụ thể, về chính sách tiền tệ, Việt Nam và một số nước châu Á có xu hướng đi ngược với các nước phát triển. Sự khác biệt về định hướng điều hành chính sách tiền tệ đã tạo ra khoảng cách lớn về lãi suất/ tỷ giá giữa các đồng tiền, từ đó tác động ngược lại với toàn bộ thị trường tài chính. Đặc biệt, đồng VND và nhiều đồng tiền khác giảm giá so với USD.  Riêng với Việt Nam, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có diễn biến bất ổn trong năm qua khiến kênh huy động vốn quan trọng này của thị trường tài chính bị gián đoạn. Đặc biệt, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản phát hành riêng lẻ gần như đóng băng sau sự sôi động của năm 2022. Sự gián đoạn của thị trường trái phiếu doanh nghiệp gây áp lực gia tăng cho thị trường ngân hàng trong việc cung cấp vốn cho doanh nghiệp. Đáng chú ý, tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam đã ở mức gần 130% - con số quá lớn theo cảnh báo của WB và ADB - có thể gây rủi ro về kỳ hạn do nguồn vốn huy động ngắn hạn từ kênh tín dụng lại phải cung cấp vốn trung và dài hạn. Trong khi đó, nợ xấu của hệ thống ngân hàng đang tăng, đã có lúc tác động bất lợi đến thanh khoản khiến dư địa giảm lãi suất không còn. Sau giai đoạn thiếu hụt thanh khoản cuối năm 2022, hệ thống ngân hàng lại ở tình trạng thừa thanh khoản do nền kinh tế không hấp thụ được vốn, Ngân hàng Nhà nước phải dùng một số biện pháp nghiệp vụ để hút tiền về trong hệ thống, giảm sức ép chênh lệch lãi suất giữa VND và USD. Nhìn chung, hệ thống ngân hàng và chính sách tiền tệ nói chung đã hầu như hết dư địa, nhưng lại được trao cho quá nhiều nhiệm vụ và đang rơi vào tình trạng quá tải. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn chưa thật sự phục hồi sau các vụ việc trong năm 2022 không hỗ trợ được nhiều cho nền kinh tế dẫn đến sức ép lại càng dồn lên hệ thống ngân hàng. Bên cạnh đó, chính sách tài khóa vẫn còn dư địa thì lại quá rụt rè. Việc cắt giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% thực hiện nhỏ giọt 6 tháng một lần, và không phải với tất cả các mặt hàng, tạo ra sức ép cho bộ máy thực hiện, làm chậm tính hiệu quả của việc cắt giảm VAT. Nguồn vốn đầu tư công giải ngân - được coi là kênh hỗ trợ nguồn lực tốt khi thị trường tín dụng gặp khó - lại giải ngân chậm, không hiệu quả. Có thể khái quát bức tranh tổng thể thị trường tài chính năm 2023 là sự tắc nghẽn về vốn rất lớn trong hệ thống ngân hàng, cho dù lãi suất đã giảm vì sức hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu. Trong khi đó, yếu tố kích thích để khai thông vốn là chính sách tài khóa, và đầu tư công lại vận hành quá rụt rè và không hiệu quả. Nhiều giải pháp đã được thực thi để giải quyết các ách tắc về vốn cho nền kinh tế trong năm qua. Theo ông, các giải pháp đó có hiệu quả như thế nào? Với thực tế như vậy, một giải pháp được thực thi là tiếp tục cải cách để tăng hiệu quả hoạt động của thị trường. Trong đó, giải pháp nổi bật đã thực hiện là cải cách quy định với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bằng việc ban hành nghị định 65/2022/NĐ-CP về trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Các nội dung định hướng sửa đổi trong văn bản đó là rất tốt/phù hợp/hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của thị trường, nổi bật là quy định về đánh giá xếp hạng tín nhiệm với doanh nghiệp phát hành và tăng điều kiện với nhà đầu tư cá nhân. Với hệ thống ngân hàng, quy định về tăng cường chất lượng quản trị hệ thống như giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn đã được thực thi cùng với nợ xấu ở mức cao khiến dòng vốn tín dụng vào nền kinh tế bị siết hơn. Do đó, đẩy mạnh cấp vốn cho nền kinh tế đồng thời phải đối phó với các rủi ro hiện hữu về chất lượng tài sản trong hệ thống và rủi ro vĩ mô như lạm phát, tỷ giá là một nhiệm vụ “gần như bất khả thi” với hệ thống ngân hàng. Đến nay, điều may mắn là thị trường tài chính toàn cầu đã “dễ thở” hơn với việc nhiều ngân hàng trung ương thể hiện quan điểm không tiếp tục tăng lãi suất. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là đã hết rủi ro. Do đó, việc tiếp tục đẩy mạnh vốn tín dụng ra thị trường cũng cần cân nhắc và đảm bảo thực hiện các giải pháp kiểm soát rủi ro, tránh gây sức ép lên hệ thống ngân hàng vì sẽ tạo ra các rủi ro hệ thống trong tương lai. Sau những biến động của năm 2022 và năm 2023, theo ông, thị trường tài chính Việt Nam năm 2024 sẽ có những điểm nào đáng chú ý? Thị trường tài chính toàn cầu nói chung và thị trường tài chính Việt Nam có thể “dễ thở” hơn trong năm 2024 bởi gần như các ngân hàng trung ương sẽ không tăng lãi suất. Có thể nói, câu chuyện tăng lãi suất đã qua. Với thị trường ngân hàng Việt Nam, với nền kinh tế phụ thuộc lớn vào tín dụng ngân hàng thì triển vọng tăng trưởng năm 2024 sẽ là yếu tố quan trọng cho tăng trưởng tín dụng ngân hàng. Triển vọng kinh tế thế giới năm 2024 sẽ là phục hồi chậm, thương mại toàn cầu tiếp tục giảm, sẽ tác động đến hoạt động xuất nhập khẩu củaViêt Nam khiến triển vọng kinh doanh của doanh nghiệp sẽ tiếp tục khó khăn, ảnh hưởng đến tăng tín dụng ngân hàng. Ngoài ra, chất lượng tài sản của ngân hàng cũng đang suy giảm với nợ xấu gia tăng, kể cả nợ xấu từ trái phiếu doanh nghiệp, sẽ làm tăng chi phí dự phòng của ngân hàng, và từ đó giảm lợi nhuận ngân hàng. Năm 2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể sẽ ghi nhận một số kết quả tích cực từ việc thực hiện cải cách trong thời gian qua, theo đó, thông tin về doanh nghiệp phát hành được minh bạch hơn, giới đầu tư sẽ “trưởng thành” và có sự chọn lọc hàng hóa tốt hơn. Tuy nhiên, những món nợ trái phiếu được gia hạn trong năm 2023 sẽ là mối lo và sẽ tác động bất lợi cho hoạt động của ngành ngân hàng trong năm 2024. Trân trọng cảm ơn ông! Thúy Hường (thực hiện) (Theo Tạp chí Nghiên cứu Khoa học kiểm toán, tháng 12/2023)